Nederlands
English
Auteur: arjen
Het Ultieme Business Model
Op een dag weet je het, je wordt … Wallstreet bankier! Serieus… wat een baan. Als het goed gaat geef je jezelf een bonus van een miljoen, of 10, of 100. Als het slecht gaat en je waardeloze papieren producten vergiftigen het complete wereldwijde financiële systeem ren je naar je overheid om even 700 miljard te tappen op kosten van de komende drie generaties belastingbetalers.
‘Privatise-the-profits-and-socialise-the-cost’ noemt men dat in strategie termen. Het is een model waarbij de winst van activiteiten bij private bedrijven terechtkomt maar de werkelijke kosten (die niet noodzakelijk monetair zijn – denk dode soldaten of een giftig milieu) bij de samenleving als geheel worden gelegd. Dit gedrag is extra hypocriet in het geval van de Wallstreet banken omdat de instellingen aldaar zich de laatste decennia vrijwel volledig heeft weten te onttrekken aan behoorlijk toezicht dat dit soort gedrag juist moet voorkomen.
Op zich zou dit allemaal niet zo erg zijn als de Amerikaanse overheid 700 miljard dollar had liggen. Maar dat is niet zo. Elk van die dollars wordt geleend van buitenlandse investeerders die daarmee een steeds grotere greep op de VS krijgen. Inmiddels is een flink deel van de VS defacto in buitenlandse handel en kunnen de Bank of China en Europese pensioenfondsen de Amerikaanse economie laten instorten als ze dat zouden willen (waarbij ik eerder gok op China dan op het ABP). Hier is een realtime klok van de oplopende staatsschuld (slechts een topje van de ijsberg maar het geeft een beeld). Het injecteren van die 700 miljard helpt natuurlijk niet het echte probleem oplossen: Amerika maakt gewoon vrijwel niks dat de wereld wil hebben en heel veel consumeert heel veel uit de rest van de wereld dat geld kost. Vroeger of later treedt de zwaartekracht in.
Met enig (professioneel) genoegen stel ik vast dat mijn scenario uit 2004 waar de VS door haar eigen toedoen het record pakt voor het snelst instortende wereldrijk in minstens 2000 jaar. Niet omdat ik de Amerikaanse bevolking een hongerwinter toewens maar omdat een significante economische terugval van de VS waarschijnlijk de meest effectieve manier is om het starten van additionele oorlogen in Azië te voorkomen. In de balans tussen economische ontwrichting van de VS (en ja de EU ook een beetje) of nog anderhalf miljoen onschuldige burgerdoden en miljoenen vluchtelingen kies ik voor een dollarval.
Ik heb ook wat geleerd van de afgelopen 4 jaar waarin ik vele presentaties in de financiële sector begonnen ben met de debt-clock: het is net zo gevaarlijk om te ver vooruit te lopen dan te ver achter. Niet omdat je idee verkeerd is maar omdat mensen er gewoon niet klaar voor zijn. In 2004 was het idee van een falend Amerika nog vrijwel onbespreekbaar. Ondanks 2 gestolen verkiezingen en een aantoonbaar illegale oorlog. Na Katrina werd kritiek iets makkelijker, het beeld van onnodige overstromingen raakte een gevoelige snaar in Nederland. Nu de probleempjes met wat hypotheken tot een volledige meltdown zijn uitgegroeid en de oorlogen in Afghanistan en Irak ieder vantevoren gesteld doel lijken te missen is een het politiek ‘onmogelijke’ uit 2004 salonfähig geworden. Het idee is hetzelfde, de perceptie ervan heel anders.
Ik ga op zoek naar het volgende ‘onmogelijke’ idee, ondertussen kunnen de ING en het ABP welicht de rest van New York ook opkopen en dan noemen we het weer gewoon Nieuw Amsterdam. Zoals vroeger.
Online eenzaam?
Maakt het onderhouden van online relaties ons eenzaam? Jawel! was het antwoord van Trendbox. De Pers vond het handig ons ook even te bellen om te vragen wat ‘wij van gendo’ daar van vonden. Zoals wel vaker bij dit soort onderzoeken heb ik moeite met de gehanteerde definities die de uitslag eigelijk al voorspellen. ‘Vriendschappen’ en ‘sociaal’ worden gedefinieerd als de oude manier van elkaar ontmoeten terwijl alle nieuwe manieren van communicatie en interactie als ‘niet-sociaal’ worden bestempeld. Als je dan het tijdsgebruik van mensen van vroeger en nu vergelijkt is de conclusie dat mensen minder ‘sociaal doen’ snel getrokken.
Ik zie online interactie tussen mensen zeker niet face-to-face contact vervangen maar een waardevolle aanvulling is het wel. Ook zijn er geheel nieuwe relaties, vriendschappen en andere verbanden mogelijk. In World of Warcraft kan een 16-jarige een Internationaal team van 40 mensen leiden om de hogere levels te halen. Wat een kick moet dat zijn om op die leeftijd zo’n team uit de hele wereld te verzamelen, te motiveren om gelijktijdig online te zijn en de missies te plannen en uit te voeren. Heeft het iets met de werkelijkheid te maken? Ja en nee. Samenwerken, motiveren, plannen. Allemaal dingen die ook worden geroepen als iemand vraagt naar het nut van voetbal.
Ik wil niet het probleem van Internet- en gameverslaving bagataliseren maar de klassieke media (krant en TV) voert de discussie wel erg simplistisch. Mailinglists, chat-systemen, web-fora en wiki’s zijn geweldige hulpmiddelen voor contact, organisatie en kennisdeling en de maatschappelijke revolutie die zij met zich meebrengen is nog maar net begonnen. Nu al deze zaken op een hoop gooien onder de noemer ‘achter de computer zitten’ en niet willen nadenken over de mogelijkheden lijkt een beetje op de reactie van het vaticaan op de uitvinding van de boekdrukpers. Heel vervelend voor oude informatieversrpeiders (met een monopolie) dat er nieuwe mogelijkheden komen maar geweldig voor de meesten van ons,
Op dinsdagavond mocht ik mijn mening nog eens toelichten voor VPRO 3FM. De stream staat hier.
Hieronder het artikel zoals het in De Pers verscheen (klik op de afbeelding voor hoge resolutie):
Opensource in De West
Ik loop achter met m’n blog. Lange vakantie die eigenlijk geen vakantie was. Daarover in de komende posts meer.
Net als vier jaar geleden werd ik door de overheid van de Antillen uitgenodigd om een bijdrage te leveren (ODF 1 2) op hun conferentie over open standaarden en opensource. De Antillen staan op het punt gedeeltelijk zelfstandig te worden en dat betekent ook nieuwe kansen voor IT-beleid.De overheid is vast van plan om de kansen die het gebruik van open standaarden en opensource kunnen beiden voor het eiland Curacao te benutten voor zowel de ICT van de overheid zelf als in de onderwijs sector. Er wordt gestudeerd op een OLPC project want met 3 PC’s per school kan je de 21ste eeuw niet in. Hopelijk gaat de Internet Exchange (naar Amsterdams model) die er komt de kosten van bandbreedte verlagen zodat als die OLPC ook goed online kunnen.
Dit zal allemaal niet vanzelf gaan. Curacau is als onafhankelijk land erg klein om alles zelf te gaan doen. Er is een enorme behoefte aan kennis en training om de lokale kennis bij zowel IT-ers als bestuurders en managers op het juiste niveau te krijgen en de budgetten zijn tot nu toe erg beperkt. Curacao geeft per jaar zo’n 30 miljoen Euro uit aan softwarelicenties (vnl in de overheid en semi-overheid), dit komt neer op een half maandsalaris per inwoner per jaar. Als dit met de helft gereduceerd kan worden is er budget beschikbaart om alle plannen uit te voeren (aangenomen dat de totale IT-budgetten even gelijk mogen blijven).
Omdat er dit jaar naast de conferentie zelf ook diverse overleggen met de overheid en een radio en TV-optreden ingeplanned waren kon ik met mijn geliefde een weekje verblijven in een prachtig appartement ten westen van Willemstad. Veel dank aan Ace Suares die al jaren stug doorwerkt aan open ICT op zijn eiland. Hij was de drijvende kracht achter de conferentie en een geweldige gastheer.
Radio3FM interview: van computergebruik wordt je sociaal
Naar aanleiding van het stuk in De Pers werd ik geïnterviewd door VPRO’s 3FM. Maken computers mensen minder sociaal? Wel als je computergebruik zelf als a-sociaal bestempelt zoals een Nederland onderzoek deed. Een Amerikaanse studie waar 800 tieners meer dan 5000 uur werden gevolgd kwam tot tegeovergestelde conclusies. Maar die gebruikten dan ook wat slimmere definities.
3FM ik voel me helemaal hip 😉
Grens mens-machine steeds vager
Naar aanleiding van mijn gastcollege aan de TU-Twente schreef Sandra Pool onderstaand artikel voor UT Nieuws. Foto door Arjan Reef.
De komende achttien maanden krijgen we meer technologische ontwikkelingen erbij dan in de één miljoen jaren ervoor. Aan het woord is Arjen Kamphuis, een futuroloog die afgelopen maandag sprak over de explosie van technologische ontwikkelingen en de maatschappelijke consequenties van die innovaties. `Als een oudere docent zegt dat iets niet kan, ga er dan maar vanuit dat het wél kan,’ aldus de futuroloog.
In de filmzaal van gebouw de Horst komt Kamphuis – met ronde bril, golvend blond lang haar en gestoken in een grijs pak – een kleine twintig minuten te laat aangesneld. Nadat hij zijn Apple-computer vlug heeft aangesloten, spreekt de futuroloog op vermakelijke wijze en in een vlot tempo over de grote lijnen in de technische ontwikkelingen en wat die betekenen voor de samenleving. Hij doet dat op uitnodiging van detacheringbureau Brunel en voor leden van de studieverenigingen ConcepT (civiele techniek) en Isaac Newton (werktuigbouwkunde). `Als je ingenieur wilt worden is het hard werken om bij te blijven’, luidt de eerste boodschap die de gastspreker zijn jonge publiek meegeeft. Hij doelt daarmee op het enorme tempo waarmee technische innovaties de wereld inkomen. De oprichter en mede-eigenaar van Gendo, een it-strategie consulting organisatie, vertelt dat er tot het industriële tijdperk niet zo heel veel gebeurde op technisch innovatiegebied. `De echte boost kwam eigenlijk pas veertig jaar geleden. Die versnelling in het veranderingstempo is opmerkelijk. Zo kunnen we de komende achttien maanden meer technologische ontwikkelingen verwachten dat gedurende de één miljoen jaar daarvoor.’
Het zijn veranderingen met grote gevolgen voor de maatschappij. `Er bestaan bedrijven die op basis van een beetje spuug je hele DNA doormeten en dus kunnen vertellen voor welke ziekten je vatbaar bent. Hoe solidair zullen onze verzekeringsmaatschappijen zijn als die techniek nog toegankelijker wordt? Zo’n ontwikkeling is een bom onder onze verzorgingsmaatschappij.’
Volgens Kamphuis zijn kennis en technologie de primaire drivers van ontwikkelingen in de wereld. `Maar hoe dat precies verloopt, weet niemand.’ Duidelijk is in elk geval dat de kosten niet langer een bottleneck zijn. `Iedereen heeft toegang tot internet en iedereen kan dus gemakkelijk kennis vergaren. Aanvankelijk gebruikten we daarvoor boeken, nu hebben we Google.’
De futuroloog gaat nog een stapje verder. `De Roomba is een intelligente stofzuiger die automatisch vloeren schoonmaakt. Tachtig procent die zo’n ding heeft, geeft de Roomba een naam en neemt het mee op vakantie alsof het een huisdier is. We zijn dus in staat om een emotionele relatie te creëren met de machine. In 2050 kunnen we waarschijnlijk een relatie met een robot aangaan.’ Lacht: `Interessant voer voor echtscheidingsadvocaten.’
Een andere consequentie van innovatie op de maatschappij is bijvoorbeeld de hardloopprestatie van de Zuid-Afrikaanse sprinter Oscar Pistorius. Hij schreef tijdens de afgelopen Paralympics de tweehonderd meter op zijn naam. `Hij mist zijn onderbenen. Die worden nu elk half jaar vernieuwd en beter, terwijl andere niet-gehandicapte sporters altijd met hetzelfde paar blijven hardlopen. De hardlooptijden gemaakt tijdens de Olympische Spelen en Paralympics komen daarom steeds dichter bij elkaar.’
De grens tussen mens en machine wordt volgens de futuroloog ook steeds vager. `Meer en meer mensen lopen rond met een stukje techniek in hun lichaam. Wanneer is een mens nog mens? En wanneer niet meer? Alle religies en heilige boeken hebben ons niet voorbereid op deze vraagstukken. Dat geeft ons technici een behoorlijke verantwoordelijkheid. Doe daarom iets wat relevant is. Denk out of the box. Maar wees scherp. Als je een docent hebt van boven de vijftig en leer je uit een boek dat tien jaar oud is, dan loop je de kans opgeleid te worden voor een wereld die niet meer bestaat!’
Technologie en economische groei
Voor een van onze bancaire klanten hebben wij deze film gemaakt die gebruikt wordt als discussie aanjager bij brainstormsessies die de bank met haar klanten heeft. Het is een zeer verkorte weergave van het soort presentaties die wij regelmatig verzorgen in allerlei sectoren waarbij in dit geval speciale aandacht is voor de relatie tussen technologie en economische groei.
De film is opgenomen in en rond London samen met White Dolphin Films.
Bijeenkomst OSS voor de backoffice
Vanavond had gendo het genoegen gastheer te zijn voor een bonte verzameling aanbieders en klanten van opensource backoffice systemen. Gezien de datum en hitte was ik al blij geweest met een dozijn deelnemers maar het werden er mee dan dertig, onze vergaderzaal was aan de kleine kant.
Wij hosten deze bijeenkomst omdat de backoffice een grote hindernis blijkt te zijn in het gebruik van opensource software door allerlei organisaties (waarbij wij zelf directe ervaring hebben met een aantal non-profits). Besturingsystemen en generieke applicaties zoals tekstverwerkers of mailclients zijn redelijk af maar opensource applicaties in de back-end zijn nog steeds lastig te implementeren door de specifieke wensen per soort klant/sector. Dit heeft ook weer tot gevolg dat organisaties die wel zouden willen migreren naar opensource vaak juist door de backoffice applicaties worden tegengehouden omdat deze systemen alleen kunnen samenwerken met proprietary desktop systemen. Zo blijven veel organisaties verstoken van de vrijheid om de software instrumenten te kiezen die het best bij hen passen.
Onder het genot van een pizza en koud bier en waterijs werd besproken wat de barrieres waren voor adoptie van opensource backoffice applicaties, eerst vanuit het perspectief van een gebruikers organisatie en daarna vanuit de beleving van mogelijke leveranciers. Een van de conclusies van de avond was dat de hoge mate van specifieke functionaliteiten het lastiger maakt voor een wereldwijde community om one-size-fits-all oplossingen te ontwikkelen zoals dat met een besturingsysteem, een webbrowser of een database platform wel goed gelukt is.
Wat te doen? Nog betere functionaliteit bieden? Dat zit wel snor vonden een aantal (potentieele) gebruikers, beter projectmanagement en harde garanties over lange termijn support lijken de belangrijkste factor om directies over de streep te trekken. De meeste aanbieders van OSS backoffice systemen zijn kleine bedrijfjes met een beperkte omzet (in vergelijking tot grote leveranciers als IBM of SAP). Dat maakt het lastig mee te doen aan aanbestedingen of om harde granties te geven over lange-termijn ondersteuning (waarbij in alle eerlijkheid gezegd moet worden dat ook grote bedrijven soms zo maar de stekker uit een product trekken).
Een volgende bijeenkomst na de zomer zal zich richtten op het duidelijker krijgen van een aantal klantvragen en het formuleren van een gezamelijke visie hoe een doorbraak in de markt gerealiseerd kan worden. Interesse? Neem contact met ons op!